Elektrownia Ostrołęka

Budowa bloku dla Elektrowni Ostrołęka o mocy około 750 MW. W 2020 r. zadecydowano o rezygnacji z budowy 1000 MW bloku węglowego i zmianie technologii wytwarzania energii na wykorzystującą spalanie gazu ziemnego. Budowa bloku węglowego (w Polsce ostatniego tej wielkości) oraz jego rozbiórka - ze względu na znaczne nakłady inwestycyjne - stały się powodem burzy medialnej i polem rozgrywek politycznych. Ukończenie inwestycji planuje się na 2025 rok.

Inwestor i wykonawcy

Inwestor: znak ELEKTROWNIE Ostrołęka PANTONE inwersyjny ENERGA - Jedna z czterech największych krajowych grup energetycznych. Podstawowa działalność spółki obejmuje dystrybucję, wytwarzanie oraz obrót energią elektryczną i cieplną. Jedna z trzech największych dostawców energii elektrycznej w Polsce. ORLEN_Unipetrol_(cropped) 27 kwietnia 2020 roku doszło do przejęcia koncernu Energa przez PKN Orlen. PKN Orlen to międzynarodowy koncern multienergetyczny. Działa w sektorze zarówno paliwowym jak i wytwarzania energii elektrycznej. Konsorcjum przetwarza ropę naftową na tworzywa sztuczne, benzynę bezołowiową, paliwo lotnicze i oleje: opałowy oraz napędowy. Firma produkuje również monomery i polimery. Spółka zajmuje się też wydobyciem węglowodorów i dystrybucją paliw. Liczba stacji paliw Orlenu na rynkach w Europie Środkowej to ponad 2 550 na pięciu rynkach. *) Na mocy umowy z dnia 08.10.2016 zawartej pomiędzy Energą i Eneą. Enea weźmie udział w budowie i eksploatacji nowego bloku energetycznego w Ostrołęce. Enea kupi 50% akcji o wartości 101 mln zł, przysługujących Enerdze w kapitale zakładowym spółki celowej. Szacowane łączne nakłady Enei do zakończenia etapu rozwoju projektu w Ostrołęce wyniosą ok. 128 mln zł, a Energi ok. 27 mln zł. logo_enea ENEA jest wiodącym sprzedawcą i dostawcą energii elektrycznej w Polsce. Działalność Grupy Kapitałowej ENEA to wytwarzanie energii elektrycznej, jej sprzedaż i dystrybucja. Dostawca prądu dla mieszkańców zachodniej i północno-zachodniej Polski. Wykonawca: GE – amerykański konglomerat zajmujący się produkcją maszyn, sprzętu lotniczego, turbin, produkcją energii elektrycznej, wytwarzaniem paliw oraz działający w wielu innych sektorach techniczno-inżynierskich. W 2014 spółka zajęła siódme miejsce na liście największych przedsiębiorstw na świecie czasopisma Forbes. GE szczyci się wiedzą i doświadczeniem w zakresie wykonawstwa inwestycji „pod klucz”. Portfolio firmy składa się z 200 projektów energetycznych o łącznej mocy 100 000 MW. „GE weszło na polski rynek jako inwestor w 1992 roku. Obecnie firma zatrudnia ponad 5 500 osób i zarządza zakładami produkcyjnymi: dwiema fabrykami produkującymi części do silników lotniczych (w Dzierżoniowie i Bielsko-Białej) oraz trzema fabrykami GE Power (fabryka turbin i odlewnia w Elblągu oraz fabryka generatorów we Wrocławiu). Do Grupy GE w Polsce dołączyła LM Wind Power z siedzibą w Goleniowie, która produkuje łopaty wiatrowe dla elektrowni wiatrowych lądowych i morskich. Od 16 lat działa w Warszawie Inżynieryjne Centrum Projektowe (EDC - Engineering Design Center), gdzie opracowywane są części do silników lotniczych, kotłów, turbin gazowych i parowych. Spółka powstała jako wynik współpracy i porozumienia pomiędzy GE i Instytutem Lotnictwa. Inwestycje GE w Polsce od początku działalności wyniosły 670 mln USD, a roczne wydatki na badania i rozwój to około 100 mln USD.” – informacja ze strony www.ge.com

Przebieg inwestycji

Ostrołęka C timeline

Finanse

Eksperci szacują, że skończona fiaskiem inwestycja związana budową bloku węglowego w Ostrołęce pochłonęła około 1,5 mld zł strat. Natomiast spółka celowa Elektrownia Ostrołęka i generalny wykonawca kontraktu na budowę bloku węglowego w Ostrołęce ustalili (w 04.2022r.) wartość należną wynagrodzenia na 958 mln zł. Kontrakt na tą technologię opiewał ponad 5 mld PLN. Nowy kontrakt na kwotę około 2,5 mld zł jest o połowę mniejszy niż wartość planowanego wcześniej bloku węglowego. W grudniu 2021 roku, Energa wygrała aukcje na dostawę energii z projektów gazowych w Ostrołęce i Grudziądzu w ramach rynku mocy. Zakontraktowano dostawy energii po cenie powyżej 400 zł – spółka zaznacza, że nowe kontrakty mocowe z PSE dla bloków w Ostrołęce i Grudziądzu pozwoliły na podjęcie kolejnego kroku racjonalizującego portfel inwestycyjny Grupy poprzez wypowiedzenie wcześniejszej umowy uzyskanej przez projekt bloku węglowego Ostrołęka C. Proces przetargowy - blok węglowy:

17.09.2011: ogłoszenie przetargu,
09.2012: zawieszenie przetargu
8.12.2016: Enea i Energa zawarły umowę na budowę i eksploatację bloku
19.12.2016: Energa i Enea ogłosiły przetarg
kwiecień 2018: przetarg wygrało konsorcjum GE Power
12.07.2018: podpisanie umowy na budowę bloku
30.04.2019: Enea i Energa zawarły porozumienie dotyczące finansowania projektu budowy nowego bloku
19.11.2019: zarząd PGE odstępuje od rozmów rozpoczętych w styczniu
23.12.2019: Energa podpisuje z Elektrownią Ostrołęka i Eneą umowę pożyczki, Energa pożyczy Elektrowni Ostrołęka maksymalnie 340 mln zł
13.02.2020 Enea i Energa zawiesiły finansowanie projektu budowy bloku

Czego dotyczył przetarg (węgiel): Realizacja elektrowni z jednym kondensacyjnym blokiem energetycznym, o mocy elektrycznej ok. 1.000 MW brutto, o sprawności netto co najmniej 45 proc., pracującym na parametrach nadkrytycznych pary. Zamówienie realizowane w formie "pod klucz". Obejmuje m.in. zaprojektowanie, przygotowanie dokumentacji do zmiany pozwolenia na budowę i uzyskanie ostatecznego pozwolenia na budowę, dostawy, roboty budowlane, montaż, rozruch, ruch próbny, uzyskanie pozwolenia na użytkowanie, przekazanie do eksploatacji, szkolenie personelu, serwis w okresie gwarancyjnym, a także wykonanie niezbędnego przygotowania terenu. Budowa rozpoczęła się w 2018 roku, w 2024 miał planowo popłynąć prąd. Kryteria oceny: Najkorzystniejsza oferta została wybrana wg dwóch kryteriów: ekonomicznego (1) oraz pochodzenia kotłowni i urządzeń maszynowni (2). Pierwsze kryterium zostało obliczone z wykorzystaniem funkcji NPV, zawierającej w szczególności: harmonogram płatności, moc elektryczną netto oraz jednostkowe zużycie energii chemicznej paliwa na produkcję energii elektrycznej netto bloku. Natomiast w drugim kryterium punkty zostało przyznane w przypadku, gdy kotłownia i urządzenia maszynowni będą pochodzić z krajów UE lub krajów, z którymi UE podpisała umowy o równym traktowaniu. Firmy biorące udział i ich oferty: Na krótkiej liście potencjalnych wykonawców:

Alstom,
konsorcjum: Hitachi i Polimex-Mostostal, Shanghai Electric Group Company,
konsorcjum: Rafako z PBG i Mostostalem Warszawa .

Przetarg został odwołany. Drugi przetarg:

China Power Engineering Consulting Group - 4,849 mld zł
Konsorcjum: GE Power, Alstom Power Systems S.A.S. - 6,023 mld zł
Konsorcjum: Polimex-Mostostal, Rafako - 9,591 mld zł

Powód wyboru zwycięskiej firmy: ostrołęka

Komplikacje: Konsorcjum Rafako – PBG – Mostostal Warszawa kwestionowało spełnienie przez Alstom warunku doświadczenia wymaganego przez zamawiającego – Energę. Odwołanie zostało odrzucone, ale konsorcjum złożyło na tę decyzję skargę. Wycofało ją 27.04.2012. Mechanizmy finansowe, argumentacja, certyfikaty: Na mocy umowy z dnia 08.10.2016 zawartej pomiędzy Energą i Eneą. Enea weźmie udział w budowie i eksploatacji nowego bloku energetycznego w Ostrołęce. Enea kupi 50% akcji o wartości 101 mln zł, przysługujących Enerdze w kapitale zakładowym spółki celowej. Szacowane łączne nakłady Enei do zakończenia etapu rozwoju projektu w Ostrołęce wyniosą ok. 128 mln zł, a Energi ok. 27 mln zł. 17.01.2017 Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał bezwarunkową zgodę na nabycie przez Eneę 50% spółki celowej Elektrowni Ostrołęka. Planowany blok C Elektrowni Ostrołęka zakontraktował łącznie 852,6 MW obowiązku mocowego z umową mocową na 15 lat, począwszy od roku 2023. Zaopatrzenie w paliwo: Wstępna umowa z Polską Grupą Górniczą - PGG, na dostarczenie 2 mln ton węgla kamiennego do elektrowni Ostrołęka C w okresie od 30 do 40 lat.

Technologia

Blok gazowy: Nowa elektrownia będzie pracować w technologii gazowo-parowej CCGT (Combined Cycle Gas Turbine). Moc znamionowa: 745 MWe netto. Siłownia gazowa będzie jednostką jednowałową: z jedną turbiną gazową, kotłem odzyskowym, turbozespołem parowym kondensacyjnym i chłodnią wentylatorową mokrą. Blok węglowy (budowa zaniechana w lutym 2020r.): Typ instalacji: Elektrownia, z możliwością produkcji ciepła dla miasta Ostrołęka. Moc znamionowa: 1000 MW. Sprawność ogólna: 45%. Parametry pary: Parametry nadkrytyczne. Kocioł: Pyłowy o parametrach nadkrytycznych. Turbina: - Generator: - Układ wody chłodzącej: Zamknięty obieg chłodzenia - chłodnia kominowa. Oczyszczanie spalin: NOx: metody pierwotne + SCR; SOx: metoda mokra, wapienno - gipsowa; pyły: elektrofiltr; Standardy emisyjne: spełniające rozporządzenie MOŚ, Minister Energii szacował, iż Elektrownia Ostrołęka blok C miała emitować 4,5 - 5 mln ton CO2 rocznie, przy prognozowanej cenie na poziomie 90 zł/tona (ok. 20 euro/tona) roczny koszt uprawnień do emisji CO2 oscylowałby w przedziale 405 - 450 mln zł. Paliwo: Węgiel kamienny z dodatkiem biopaliwa. Elektrownia jest daleko od źródeł tego węgla. Produkcja energii: 7500 GWh/rok, planowany czas pracy bloku - 7500 h/rok. Wyprowadzenie mocy: 2 transformatory 400kV (po stronie GN).

Budowa

Stan prac budowlanych - gaz: Realizacja projektu odbywa się w formule „brown field” czyli z maksymalnym wykorzystaniem infrastruktury budowlanej przygotowanej dla projektu węglowego. Wykonawcą jest spółka GE. Gaz ziemny to Ostrołęki ma pochodzić z terminalu gazowego na Litwie, gdzie PGNiG zarezerwował już przepustowość. Surowiec z Kłajpedy trafi do Polski za pośrednictwem gazociągu Polska – Litwa. Chronologia zdarzeń po zatrzymaniu inwestycji związanej z węglem: 24.03.2022 - Spółka celowa CCGT Ostrołęka, należąca do Energi z Grupy Orlen, przekazała generalnemu wykonawcy polecenie rozpoczęcia prac w ramach umowy na budowę bloku gazowo-parowego w Ostrołęce. 25.06.2021 - Umowa z wykonawcą budowy w technologii gazowej – GE. „Podpisana dzisiaj umowa z naszymi partnerami, z Grupą ORLEN na czele, jest ważnym krokiem w transformacji energetycznej Polski. Cieszymy się, że możemy nadal wspierać naszych klientów oferując najbardziej wydajną technologię turbin gazowych GE. Podobnie jak nasi partnerzy, w pełni rozumiemy dzisiejsze starania w zakresie dążenia do niskoemisyjnej przyszłości i jesteśmy dumni, że możemy służyć naszym doświadczeniem i know-how w sektorze energetycznym w miarę dalszego rozwoju tej ważnej misji w Polsce” – mówi Sławomir Żygowski, Prezes GE w Polsce, Country Executive. 10.03.2021 - Start rozbiórki konstrukcji po wstrzymanej budowie bloku węglowego Styczeń 2021 - W ramach realizacji budowy elektrowni w technologii gazowej, powołana została spółka CCGT Ostrołęka, która jest odpowiedzialna za realizację inwestycji. 22.12.2020 - PKN ORLEN S.A. informuje, że podpisał z Polskim Górnictwem Naftowym i Gazownictwem S.A. („PGNiG S.A.”) oraz Energa S.A. („Strony”) umowę inwestycyjną dotyczącą kierunkowych zasad współpracy przy budowie bloku energetycznego w technologii zasilania paliwem gazowym w Elektrowni Ostrołęka „C” („Umowa inwestycyjna”), („Projekt Gazowy”). 27.04.2020 - Przejęcie spółki Energa przez PKN Orlen 13.02.2020 - Enea i Energa zawiesiły finansowanie projektu budowy bloku Prace budowlane - węgiel: Czas zakończenia: planowano zakończyć budowę w drugiej połowie 2023 r .lub na początku 2024 r., jednak plan nie zostanie zrealizowany ze względu na zmienienie paliwa na gaz 17.02.2020 – zawieszenie prac budowlanych 31.01.2020 – zaawansowanie realizacji wynosi 5% 28.01.2019 - planowane uzgodnienie szczegółowego harmonogramu oraz warunków zaangażowania finansowego poszczególnych podmiotów 28.12.2018- polecenie rozpoczęcia robót wydane przez spółkę maj 2018- w trakcie procesu pozyskiwania wszelkich zgód korporacyjnych kwiecień 2018- wybór wykonawcy. luty 2018 - Ocena złożonych ofert. 24.05.2016 – wznowienie realizacji projektu budowy przez zarząd Energi – możliwość prowadzenia prac przygotowawczych. Budowa mogłaby się rozpocząć w 2017r. ostrołękaC-przed wstrzymaniem-elektrowniac2020-S Zdjęcie z terenu elektrowni przed wstrzymaniem budowy jednostki węglowej

Wpływ

Blok gazowy o mniejszej mocy jest bardziej przyjazny dla środowiska niż węglowy blok 1 GW. Powstają jednak komplikacje związane z technologią gazową w Ostrołęce. W trakcie przygotowań do budowy „gazówki” w 2021 roku, ekolodzy zauważyli błędy w dokumentacji środowiskowej. Zdaniem niektórych dokumentacja zawiera błędy i jest niekompletna. Stowarzyszenie Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot wskazuje - „W Raporcie jako racjonalny wariant alternatywny przeanalizowano wariant, który jest niemożliwy do realizacji z uwagi na fakt wycofania się inwestora z budowy elektrowni Ostrołęka C w technologii spalania węgla. Tymczasem racjonalny wariant alternatywny nie może mieć charakteru abstrakcyjnego i musi być możliwy do realizacji, także ze względów finansowych.” Stowarzyszenie znalazło również brak analizy emisji metanu (jako jeden z najbardziej wpływających na ocieplenie klimatu) w raporcie inwestorów oraz brak analizy wpływu gazociągu zasilającego w ostatecznych decyzjach środowiskowych. Nie jest jasne czy zarzuty są realnym problemem, czy próbą kontynuowania burzy medialnej związanej z przedsięwzięciem. Inwestor odmówił merytorycznego ustosunkowania się do zarzutów, ograniczając się do ogólników. „Zarzuty stowarzyszenia są bezpodstawne i zmierzają do wydłużenia postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla elektrowni gazowo-parowej w Ostrołęce. Rozpoczęcie kampanii medialnej przeciwko tak ważnej dla bezpieczeństwa energetycznego Polski inwestycji w przeddzień wydania istotnej dla jej realizacji decyzji ujawnia rzeczywiste intencje Stowarzyszenia." - podało biuro prasowe Energa S.A (rok 2021). PKN Orlen: „Ta inwestycja istotnie wesprze transformację energetyczną Polski. W strategii ORLEN2030 zakładamy nie tylko wzrost mocy odnawialnych źródeł energii do poziomu przeszło 2,5 GW, ale także osiągnięcie 2 GW mocy w elektrowniach gazowych. Pozwoli to stworzyć silny, a przede wszystkim bilansujący się pion energetyczny koncernu. Będzie to również znaczący krok w kierunku wzmocnienia energetyki konwencjonalnej w Polsce przy stopniowym zastępowaniu bloków węglowych źródłami niskoemisyjnymi. Ta zmiana technologii wytwarzania energii elektrycznej wpisuje się w światowe trendy, które preferują rozwiązania przyjazne środowisku. Tylko w Stanach Zjednoczonych, w ciągu ostatniej dekady, w ponad 100 elektrowniach nastąpiła zmiana zasilania z węgla na gaz. Co istotne, ta inwestycja będzie opłacalna biznesowo i przyczyni się do ustabilizowania cen energii elektrycznej na krajowym rynku” – mówi Daniel Obajtek, Prezes Zarządu PKN ORLEN. Bez wątpienia projekt w Ostrołęce wywarł znaczący wpływ na gospodarkę polski, media oraz grę polityczną. Eksperci twierdzą, że z zamieszania, poprzez korupcje, osoby związane z inwestycją mogły odnieść korzyści finansowe. Wpływ na gospodarkę regionu: Inwestycja podniosłaby bezpieczeństwo energetyczne Polski i regionu. Obniżce uległyby ceny energii elektrycznej. Blok węglowy planowo miał generować około 3% energii elektrycznej w Polsce, natomiast blok gazowy będzie odpowiadać za około 2,5% produkcji energii elektrycznej. Konflikty z ludnością: Na początku maja 2019 r. 28 polskich organizacji społecznych pracujących na rzecz ochrony klimatu podpisało się pod listem do Ministra Energii, w którym zawarte są argumenty za zaprzestaniem budowy Ostrołęki C. Wśród nich znajdują się opinie ekspertów, według których nowy blok nie będzie spełniał najnowszych standardów emisji spalin oraz stanie się jedną z najmniej efektywnych energetycznie i środowiskowo jednostek wytwórczych. 13 maja 2019r. Koalicja Stop Ostrołęce C organizowało demonstrację, która odbędzie się przed katowickim Spodkiem. Tego samego dnia do Kancelarii Premiera Rady Ministrów przekazane zostaną podpisy zgromadzone pod petycją o rezygnację z budowy nowego bloku w Ostrołęce.

Bibliografia

Data ostatniej modyfikacji: 24 kwietnia 2022